Nowoczesne obrazowanie siatkówki i  nerwu wzrokowego metodą RETCAM w Noworodkowej Retinopatii Wcześniaczej

Gabinet Okulistyczny OKO-MED dr. hab n. med. Monika Modrzejewska wykonuje profesjonalne badania okulistyczne noworodków, niemowląt i dzieci urodzonych przedwcześnie. Długoletnie doświadczenie w badaniu wcześniaków, prowadzenie terapii leczniczych operacyjnych i zachowawczych z korzystnym rezultatem pozwala promować ten zakres usług medycznych jako wiarygodny, profesjonalny i wykonywany na najwyższym poziomie medycznym.

Diagnostyka okulistyczna wcześniaków i noworodków oraz niemowląt obejmuje ocenę :

• retinopatii wcześniaczej,
• zaburzeń rozwojowych gałki ocznej, guzów, zmian rozrostowych gałki ocznej,
• wykrywanie jaskry, zaćmy, schorzeń zapalnych gałki ocznej,
• niedrożność dróg łzowych,
• zaburzeń rozwojowych dróg łzowych,
• schorzeń przedniego oraz tylnego odcinka gałki ocznej wieku dziecięcego

Posiadamy nowoczesny sprzęt medyczny do oceny dna oka u najmłodszych pacjentów, noworodków, niemowląt i dzieci – aparat RETCAM, który pozwala na wykonanie badania dna oka , siatkówki, nerwu wzrokowego, w znieczuleniu miejscowym. Aparat obrazuje dno oka – rodzice są obecni podczas badania i obserwują wynik badania i szczegóły obrazowania siatkówki, naczyń siatkówki i nerwu wzrokowego.

OKO-MED JAKO JEDYNY PRYWATNY GABINET SPECJALISTYCZNY OKULISTYKI DZIECIĘCEJ W SZCZECINIE OFERUJE BADANIA DNA OKA U NOWORODKÓW, WCZEŚNIAKÓW I NIEMOWLĄT.

Czym jest retinopatia wcześniacza?
Retinopatia wcześniacza to choroba wynikająca z niedostatecznego wykształcenia naczyń siatkówki oka w momencie urodzenia przedwczesnego dziecka. Niewystarczająca dojrzałość tkanek oka powoduje, że proces unaczynienia jest nieprawidłowy doprowadzając do postania licznych nieprawidłowości rozwojowych, takich jak:

• patologiczne naczynia krwionośne w siatkówce i ciele szklistym,
• wewnątrzgałkowy rozrost tkanki łącznej w siatkówce i w ciele szklistym,
• odwarstwienie siatkówki,
• upośledzenie widzenia,
• w skrajnej sytuacji znaczne zaburzenie widzenia i ślepota

Przyczyny choroby:
Do najważniejszych czynników ryzyka rozwoju retinopatii wcześniaków ze strony dziecka należą:

• wiek ciążowy i urodzeniowa masa ciała; retinopatia dotyka dzieci urodzonych do 32. tygodnia ciąży i z masą ciała mniejszą niż 1500 g. Szczególnie obciążone ryzykiem powstania retinopatii są niemowlęta urodzone przed 27. tygodniem ciąży oraz z masą urodzeniową do 750 g, a także dzieci urodzone między 24.-25. tygodniem ciąży (na granicy przeżycia),
• leczenie tlenem (tlenoterapia),
• czynniki biochemiczne warunkujące stan noworodka (hiperglikemia, niedokrwistość, hipoksja, kwasica, zaburzenia krzepnięcia krwi, hiperbilirubinemia – tzw. żółtaczka poporodowa),
• czynniki bakteriologiczne (zakażenie wewnątrzmaciczne wywołane przez drobnoustroje chorobotwórcze z grupy TORCH, bakteryjne, posocznica bakteryjna i/lub grzybicza, zakażenia mieszane).

Wśród czynników ryzyka ze strony matki możemy wymienić:

• choroby w czasie ciąży (nadciśnienie tętnicze, stan przedrzucawkowy, krwawienia w 2. i/lub 3. trymestrze ciąży itd.),
• ciąża mnoga,
• sposób rozwiązania porodu (wydłużony poród wpływa na niedotlenienie płodu, co zwiększa ryzyko powstania retinopatii),
• przedwczesne odklejenie łożyska,
• krwawienia w czasie ciąży,
• choroby układowe, w tym zespół antyfosfolipidowy,
• cukrzyca,
• nikotynizm,
• niektóre leki,
• niedoczynność tarczycy,
• środki toksyczne.

Objawy retinopatii wcześniaczej:
Chorobę w początkowym etapie rozwoju można rozpoznać tylko przy pomocy odpowiednio przeprowadzonych screeningowych badań okulistycznych. Wcześniaki są objęte obowiązkowymi badaniami wzroku w 4., 8. oraz 12. tygodniu, a także w 6. miesiącu życia , 12. miesiącu życia , kolejne badania ustalane są indywidualnie w zależności od stanu okulistycznego dziecka. Indywidualizuje się badania okulistyczne u dzieci, które zostały poddane terapiom leczniczym jak laseroterapia laserem diodowym czy injekcje anty-VEGF/ preparatami doszklistkowymi specjalistycznych przeciwciał monoklonalnych/.

Jeżeli badania wykazały retinopatię, wdrożony zostaje indywidualny harmonogram wizyt, dostosowany do stanu zdrowia Pacjenta i stopnia zaawansowania schorzenia. Kontrole są konieczne do momentu, gdy w siatkówce rozwiną się pełne naczynia krwionośne lub kiedy objawy chorobowe ulegną cofnięciu.

Zaawansowane stadium choroby można wstępnie rozpoznać bez wykonywania badań. Do symptomów wskazujących na retinopatię należą:

• zmiana barwy źrenicy (biała źrenica, czyli tzw. leukokoria – wywołana rozrostem mas naczyniowowłóknistych we wnętrzu oka),
• zezowanie oka,
• oczopląs,
• niedwidzenie,
• małoocze,
• zanik gałki ocznej,
• rubeoza tęczówki / objaw neowaskularyzcaji w tęczówce/.

Metody diagnostyki:
Podstawę diagnostyczną stanowi badanie dna oka. Ma ono całkowicie bezinwazyjny charakter. Przed badaniem okulista stosuje krople znieczulające i rozszerzające źrenice, dzięki czemu badany obszar siatkówki jest lepiej widoczny. Aby uniemożliwić zaciskanie powiek przez Pacjenta, w obrębie szpary powiekowej jest zakładana specjalna rozwórka.

Ocena dna oka jest możliwa w Specjalistycznym Gabinecie Okulistyki Dziecięcej OKO-MED przy użyciu nowoczesnego aparatu do obrazowania siatkówki Retcam, dostępnego jak dotąd tylko w referencyjnych ośrodkach okulistycznych.

Proces leczenia:
We wczesnym stadium schorzenie może zostać zahamowane lub ulec całkowitemu cofnięciu. Podstawę udanej terapii stanowi profilaktyka i okresowe wizyty u okulisty.
W przypadku zaawansowanego stanu chorobowego, niezbędny okaże się odpowiedni zabieg specjalistyczny. Do najczęściej stosowanych należą:

• przezźreniczna fotokoagulacja laserowa,
• iniekcje preparatów anty-VEGF do wnętrza gałki ocznej.

W odwarstwieniu siatkówki  wykonywane są operacje chirurgiczne odwarstwionej siatkówki oraz operacje szklistkowo-siatkówkowe (tzw. witrektomia). Nie zawsze przynoszą poprawę jakości widzenia. Podstawowym zadanie leczenia retinopatii jest zapobiegnięcie rozrostowi naczyniowowłóknistych proliferacji do ciała szklistego i niedopuszczenie do odwarstwienia siatkówki.

Jedynym działaniem o udowodnionej skuteczności jest zniszczenie obwodowej, nieunaczynionej części siatkówki – by zahamować nadmierną produkcję czynników naczyniotwórczych. W ten sposób zabezpieczamy centralną część siatkówki, która ma dobrze rozwinięte naczynia, co pozwala na utrzymanie wzroku. Opisane działania lecznicze są wykonywane w znieczuleniu ogólnym.

Możliwości całkowitego wyleczenia
Szansa na całkowite cofnięcie się choroby istnieje przede wszystkim na wczesnym etapie jej rozwoju. Właściwie poprowadzona laseroterapia dają korzystne rezultaty w około 90% przypadków. Niekiedy dochodzi do regresji samoistnej. W zaawansowanych stadiach, szansa na wyleczenie jest znikoma.

Co trzeba zrobić po zakończeniu leczenia?
Dziecko z wyleczoną retinopatią powinno być poddawane cyklicznym kontrolom i badaniom okulistycznym, umożliwiającym wczesne wykrycie ewentualnych powikłań okulistycznych. Badania są szczególnie ważne w 1. roku życia oraz w wieku przedszkolnym (3; 6-7 rok życia). W niektórych przypadkach kontrola okulistyczna trwa przez wiele lat.

Czy można uniknąć choroby?
Narodzinom wcześniaków nie jesteśmy w stanie zapobiec, ponieważ wynikają one z wielu różnych przyczyn. Niezmiennie skuteczne pozostają natomiast działania profilaktyczno-lecznicze podejmowane przez okulistę we współpracy z neonatologiem i rodzicami wcześniaka.